Uluslararası Antalya Mimarlık Bienali (IABA), TMMOB Mimarlar Odası Antalya Şubesi tarafından iki yılda bir düzenlenen, mimarlık ve kent üzerine eleştirel tartışma ve paylaşım ortamı sunan uluslararası bir platformdur. Türkiye’nin ilk ve tek uluslararası mimarlık bienali olma kimliğini koruyan IABA’nin ilk dört buluşması; Kesişmeler (2011), Şablon (2013), Geleceği Düşünmek (2015) ve Süreklilik (2017) temaları altında gerçekleşmiştir.
Bienalin 5. edisyonunun 2019 yılında düzenlenmesi planlanmış ancak COVID-19 pandemisi nedeniyle ertelenmiş ve bienal süreci geçici olarak askıya alınmıştır. 2025 yılı itibarıyla IABA, mimarlık ve kent üzerine eleştirel diyalog için önemli bir ortam olarak ritmini yeniden yakalayacak; 5. buluşma, bienalin sürekliliğini yeniden kuran önemli bir buluşmayı temsil edecektir.
IABA 2025’in temasını “Arada – Yeni Dünya Düzeninde Mimarlık ve Kent” olarak belirledik. Bu buluşmayı, durdurulanların hatırlatıcısı ve yenilenmiş bir normale geçişin ifadesi olarak kurguluyoruz. IABA 4.5 tanımlaması, geçmiş ve gelecek pratikler arasında bir geçiş sürecini simgeliyor; pandeminin günlük yaşam, mimarlık ve kent üzerinde yarattığı, birçoğu kalıcı hale gelmiş veya farklı boyutlar kazanmış dönüşümleri yansıtıyor. Dolayısıyla arada kalma/arada olma durumuna atıfta bulunuyor.
IABA 4.5 teması Arada, alışılmış ile bilinmeyen, beklenen ile öngörülemez arasında olmanın getirdiği gerilimler ve karmaşıklıktan ilham alıyor. “Yeni Dünya Düzeninde Mimarlık ve Kent Nereye Evriliyor?” çerçeve sorusu üzerinden eşiksel alanları, konuları ve durumları keşfetmeyi amaçlıyor.
Bu bağlamda, bienal; yapılı çevreyi şekillendiren dinamikleri gözlemlemek, sorgulamak, eleştirmek ve yorumlamak için kritik bir zemin sunarak yapay zekâ, dijitalleşme, hegemonik teknoloji, göç ve yerinden edilme, çatışma ve savaş, iklim krizi, çevresel aciliyet, gıda güvenliği ve erişimi, sürdürülebilir yaşam, sosyal ve mekânsal adalet, kültürel erozyon, kent kimliği, sağlık, güvenlik, toplum ve çağdaş kent mekânı gibi küresel ve yerel ölçekli meseleleri ele almayı hedefliyor.
Arada teması, çok katmanlı yorumlara ve farklı perspektiflere olanak tanıyarak yeni fikirlerin, eleştirel tartışmaların ve yaratıcı keşiflerin çıkış noktası olmayı amaçlıyor. Katılımcılardan bu anlamda, arada olma hâlini bir uzlaşma ve müzakere alanı, yaratıcı bir üretim zemini ve karşıtlıklar arasında yeni ilişkilerin keşfedileceği bir ortam olarak ele almaları bekleniyor.
Bienaldeki tartışmaların ve üretimlerin tematik konuların yanı sıra şu soruları da ele alabileceğini öngörüyoruz:
- Arada olma, zıtlıkların ortak zemin bulduğu bir uzlaşma alanı olabilir mi?
Aradalık, mimarlık ve kentsel üretim için yeni modeller yaratabilir mi?
Yerel ve küresel, doğal ve yapay, geleneksel ve yenilik gibi karşıt ilişkiler nasıl yeniden tanımlanabilir?
Küresel iklim krizi, mimarlık ve kentlerin birlikte var olma biçimini nasıl şekillendiriyor?
Mimarlık, aşırı tüketim ve üretim döngülerini nasıl yavaşlatabilir?
Geleneksel karşıtlıkların ötesinde, mimarlar, plancılar ve tasarımcılar olarak hangi yeni temaları ele almalıyız?
Mimarlık, acil sosyal ve ekonomik krizlere çözüm üretmek için disipliner ve ulusal sınırları nasıl aşabilir?
Bienal Küratörü
Elvan Hazal TÜRKYILMAZ BİLGİÇ
Bienal Küratörü